ตูดหมูตูดหมา เพิ่มสมรรถนะทางเพศได้จริงหรือ ?

“ตดหมูตดหมา” เป็นชื่อของพืชชนิดหนึ่งที่กำลังมีกระแสโด่งดังอยู่ในโลกโซเชียลเกี่ยวกับสรรพคุณช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งหลายคนที่ติดตามข่าวสารเกี่ยวกับสมุนไพรคงเคยได้ยินหรือได้เห็นผ่านหูผ่านตามาบ้าง ต้นตดหมูตดหมาเป็นไม้ล้มลุก มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Paederia linearis Hook.f. และมีชื่อพ้องที่เรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นเช่น ตำยานตัวผู้ พังโหม ย่านพาโหม หญ้าตดหมา เป็นต้น ลักษณะของต้นตดหมูตดหมา เป็นพืชเถาเลื้อย มีขนสีขาวปกคลุม ใบเรียงตรงข้าม ใบผอมยาว ปลายใบแหลม ดอกมีลักษณะเป็นช่อแบบกลุ่มย่อย ออกตามง่ามใบ ช่อดอกมีกิ่งแขนง บนกิ่งแขนงมีจะดอกซึ่งมักจะออกเป็นกลุ่ม ดอกมีกลีบเลี้ยงขนาดเล็กเป็นซี่ ผลกลมรูปไข่ ทั้งส่วนกลีบดอกและผลมีขนปกคลุม ⁽¹⁾ ส่วนใบ ลำต้น และรากจะมีกลิ่นแรง สรรพคุณของต้นตดหมูตดหมาตามตำราพื้นบ้านคือ ส่วนใบ ใช้แก้ท้องเสีย แก้ตัวร้อน แก้ธาตุพิการ แก้คัน แก้ปวดฟัน ถอนพิษงู ส่วนเถา ใช้แก้ซาง แก้ท้องเสีย แก้ไข้ตัวร้อน รักษารำมะนาด ขับพยาธิไส้เดือน ดอก ใช้ขับน้ำนมและแก้ไข้จับสั่น ผล ใช้แก้ไข้จับสั่น หืดไอ แก้ริดสีดวงทวาร ขับน้ำนม ส่วนราก ใช้ต้มกับน้ำดื่มแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ ^(1-2) จากการสืบค้นงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของต้นตดหมูตดหมาพบว่า มีงานวิจัยค่อนข้างน้อยมาก ยังไม่พบงานวิจัยเกี่ยวกับฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่เกี่ยวข้องกับสมรรถภาพทางเพศ พบเพียงว่าส่วนรากของต้นตดหมูตดหมามีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ⁽³⁾ และต้านเอนไซม์ acetylcholinesterase ^(4-5) ซึ่งอาจเป็นผลดีในการพัฒนาต่อยอดงานวิจัยสำหรับผลิตยารักษาโรคอัลไซเมอร์ในอนาคต แต่อย่างไรก็ตาม งานวิจัยทั้งหมดยังอยู่ในขั้นการตรวจวิเคราะห์เบื้องต้นและเป็นการศึกษาในหลอดทดลอง (in vitro) เท่านั้น และยังไม่พบการศึกษาถึงความเป็นพิษ จึงไม่สามารถระบุถึงขนาดและวิธีการใช้ที่เหมาะสมและปลอดภัยได้ นอกจากนี้ในประเทศไทยยังพบพืชที่อยู่ในสกุลเดียวกันกับต้นตดหมูตดหมาที่มีลักษณะใกล้เคียงกันและมีชื่อเรียกพ้องกันได้แก่ พังโหม (Paederia foetida L. var. foetida) และหญ้าตดหมา (Peaderia pilifera Hook.f.) ซึ่งแต่ละต้นก็มีสรรพคุณที่แตกต่างกันไป ⁽⁶⁾ ดังนั้นจึงควรพิจารณาเลือกใช้ด้วยความระมัดระวัง


โดย
พิชานันท์ ลีแก้ว
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

เอกสารอ้างอิง 1. นันทวัน บุณยะประภัศร, บรรณาธิการ. สมุนไพรไม้พื้นบ้าน 1. กรุงเทพฯ: บริษัทประชาชน จำกัด; 2543. 895 หน้า.
2. วงศ์สถิตย์ ฉั่วสกุล, พร้อมจิต ศรลัมพ์, พรทิพย์ สุภัทรวณิชย์. สมุนไพรพื้นบ้านอำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ (2). วารสารเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 2538;22(2):55-67.
3. Sudta P, Sabyjai C, Wanirat K. Phytochemical analysis, In vitro antioxidant and cytotoxicity activity of extracts of Paederia linearis Hook.f. root. The Sci J of Phetchaburi Rajabhat University 2013;10(1):5-18.
4. Ingkaninan K, Temkitthawon P, Chuenchom K, Yuyaem T, Thongnoi W. Screening for acetylcholinesterase inhibitory activity in plants used in Thai traditional rejuvenating and neurotonic remedies. J Ethnopharmacol 2003;89(2-3):261-4.
5. Mukherjee PK, Kumar V, Mal M, Houghton PJ. Acetylcholinesterase inhibitors from plants. Phytomedicine 2007;14(4):289-300.
6. สุธรรม อารีกุล. องค์ความรู้เรื่องพืชป่าที่ใช้ประโยชน์ทางภาคเหนือของไทย 2. กรุงเทพฯ: บริษัทอมรินทร์ พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด; 2552. 751 หน้า.